13 Aralık 2011 Salı

‘Kürt tarihi beni cezbediyor’

Kürtlerin son yüzyılı üzerine yaptığı kapsamlı araştırmalarla tanınan Rohat Alakom, “Sürgünde yaşayan Kürt insanının yaşamı, serüvenleri ve tarihi beni çok cezbediyor” diyor.

Kürt yazar ve araştırmacı Rohat Alakom’un bir araştırma kitabı daha raflarda yerini aldı. Kürt şahsiyetlerin yanı sıra Kürtlere dair belgeleri de kitaplaştıran Alakom’un “Bir Türk Subayının Ağrı İsyanı Anıları”, geçtiğimiz ay Avesta tarafından yayımlandı. 

Rohat Alakom, 1983 yılından bu yana İsveç’te yaşamını sürdüren bir Kürt yazar. Kürt dili, tarihi ve edebiyatı üzerinde Kürtçe, Türkçe ve İsveçce yayınlanmış 20 civarında kitabı bulunan Alakom, İstanbul, Kars ve Orta Anadolu’da yaşayan Kürtler hakkında kapsamlı araştırmalar yapmakla tanınıyor. “Kürdoloji Biliminin İki Yüz Yıllık Geçmişi”, “Çağdaş Kürt Edebiyatında Kürtler”, “Ziya Gökalp’ın Büyük Çilesi: Kürtler”, “Kürdistan’da Yeni Bir Güç: Kadınlar”, “Eski İstanbul Kürtleri” gibi kitaplara imza atan Alakom’un Ağrı ayaklanmasını konu alan “Bir Türk Subayının Ağrı İsyanı Anıları” adlı kitabı, Mayıs ayı içinde Avesta tarafından yayımlandı. 

Sürgün ve yaşam öyküleri

Alakom, Kürt halkının varlığının inkar edildiği, dili ve kültürü üzerindeki baskıların yoğunlaştığı bir dönemde, Avrupa’daki olanakları değerlendirerek Kürt kültürünün tarihi ve edebi boyutlarını araştırmaya karar verir. İlk eseri “Kürdoloji Biliminin İki Yüz Yıllık Geçmişi”nde yüzyıllar boyunca farklı kurum ve kişilerin Kürtler üzerinde yürüttüğü çalışmaların tarihsel bir dökümünü yapar. Daha sonra Said Nursî (Saidê Kurdî), Ziya Gökalp, Şerif Paşa ve Yaşar Kemal gibi önemli Kürt şahsiyetlerin yaşam öykülerini kitaplaştırır. 
Alakom, aynı zamanda sürgünde yaşayan bir aydın olarak topraklarından sürülen Kürtler üzerinde araştırma yapmasının nedenlerini şu cümlelerle dile getiriyor: “Batıda, diasporada veya sürgünde yaşayan Kürt insanının yaşamı, serüvenleri ve tarihi beni çok cezbediyor. Belki de sürgünde yaşamış olmanın bana kazandırdığı bir tecrübe. Yaklaşık olarak 30 yılım değişik Avrupa ülkesinde geçti. Bu göçmen Kürtleri yaşamını tarihsel olarak incelediğimde ilgimi çeken en büyük konu bu uzak diyarlarda kurulan Kürt yerleşim birimleri ve buralara ilk kez ayak basan Kürtlerin yaşam öyküleridir. Yollara düşen insanların, Kürtlerin serüvenleri şarkılarına bile yansımış. Gurbet şarkılarını ele alan bir incelemem üç yıl önce şu başlık altında Kürtçe yayımlandı: ‘Kambaxa Vê Sirgûnê - Di Folklora Kurdî De Stranên Xerîbîyê’ (Kahrolası Bu Sürgün - Kürt Folklorunda Ayrılık Şarkıları.) Böylece Kürtlerin yaşadığı geniş coğrafyayı da tanımış oluyoruz.”

Orta Anadolu Kürtlerini yazdı

Evrensel Basım Yayın tarafından 2. baskısı yapılan “Orta Anadolu Kürtleri”inde tanınmış pek çok politikacı ve gazetecinin Orta Anadolu’ya sürgün edilen Kürtlerden olduğunu gün ışığına çıkarır. Bunlar arasında İstanbul Eski Büyükşehir Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, Milletvekili Emrehan Halıcı, gazeteciler Selahattin Duman ve Abbas Güçlü ile eski Başbakanlardan Bülent Ecevit de var. Ecevit’in büyükbabası Dêrsîm’den Kastamonu’ya sürgün edilen Kürdizade Mustafa Şükrü Efendi’dir. 1924’te ölür ve mezar taşına “Kürdizade Şükrü Efendi” yazılır.
İsveç’te yaşayan önemli Kürt şahsiyetleri ile İsveç-Kürt ilişkileri de Alakom’un ilgisini çeker. 1998 yılında yayınlanan “Bir Kürt Diplomatının Fırtınalı Yılları: General Şerif Paşa” kitabında, 1898 yılında Osmanlı elçisi olarak Stockholm’e gelen Paşa’nın yaşamını ve ilişkilerini inceler. Abdulhamit’e muhalefet ederek görevden ayrılıp Paris’e yerleşir. “Meşrutiyet” gazetesini çıkaran Paşa daha sonra İttihatçılarla da anlaşmazlığa düşer. Uluslararası platformlardaki faaliyetlere Kürtleri temsilen katılır. Alakom resmi tarihin görmezden geldiği ve çarpıttığı Şerif Paşa’nın Kürt misyonunu, Kürdistan Teali Cemiyeti ile ilişkilerini ve Mahabat Kürt Cumhuriyeti için gösterdiği çabaları ortaya koyar. 

Son kitabı Ağrı İsyanı’na ilişkin

Alakom, Mayıs ayında Avesta Yayınları tarafından basılan “Bir Türk Subayının Ağrı İsyanı Anıları” kitabında Yüzbaşı Zühtü Güven’in anılarının Ağrı isyanının bazı ayrıntılarının bilinmesi açısından büyük bir önem taşıdığını şöyle dile getiriyor: “1953 yılında Dünya gazetesinde tefrikalar halinde yayımlanan bu anılar, bu Kürt isyanına katılmış olan Yüzbaşı Zühtü Güven’in günü gününe tuttuğu notlardan oluşuyor. 51 gün devam eden bu yazı dizisi, o yıllarda en uzun Kürt tefrikası olarak bilinir. Kitabın sonunda o yıllarda değişik yayın organlarında çıkmış olan bu isyana ilişkin 15 karikatürden oluşan bir de albüm yer alıyor. Bu görsel malzeme anıların içeriğiyle çok örtüşüyor. O yılların Kürtlere yönelik olarak Türkiye’de geliştirilen şiddet kültürünü, bu karikatürlerde bütün çıplaklığıyla görebiliyoruz. 1968 yılında ölen Emekli Jandarma Yüzbaşısı Zühtü Güven’in bu anıları, ilk kez kitap olarak yayımlanıyor. Ağrı İsyanı’nın Kürt önderlerinden İhsan Nuri Paşa da, anılarında zaman zaman Yüzbaşı Zühtü Güven’in bu notlarına değinir.”

Kağızman araştırması sürüyor


Alakom son iki yıldır da çocukluk ve gençliğinin geçtiği Kağızman üzerinde araştırma yapıyor. Bu çalışmanın önümüzdeki yıl Kağızman Belediyesi tarafından Kürtçe ve Türkçe olarak yayınlanması planlanıyor. Yazarın taslak halindeki bir başka çalışması ise doğduğu Kabakom köyünün tarihi. Alakom, bu kitap sayesinde gelecek kuşaklara elinden geldiğince bir şeyler bırakmaya çalışacağını söylüyor.
MURAT KUSEYRİ
STOCKHOLM

519


YENİ ÖZGÜR POLİTİKA 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder